klik voor vorige hoofdstuk

Tijdens de onderzoeken in het ziekenhuis op de “hersendag” wat niet hetzelfde is als bijvoorbeeld Koninginnedag of Bevrijdingsdag … althans in mijn beleving niet, hebben ze ook het hart van mijn moeder onderzocht. De Geriater hoorde ruis bij het eerste onderzoek en die ruis blijkt niet voor niets te zijn. Ze heeft last van een verkalkte hartklep… op zich hebben veel ouderen last van verkalking in het bloed wat zich dan vastzet op aders of in dit geval de hartklep.

We maken een afspraak met de cardioloog om het geheel in te schatten op waarde en te kijken wat we er mee moeten gaan doen. De cardioloog is anders dan verwacht.. niet het type dat je verwacht.. lang, bril, goed gekamd haar en intellectueel uit de ogen kijkend naar alles behalve de persoon waar het over gaat.. nee deze cardioloog is anders.. Ten eerste is het een vrouw en ik verbaas me weer over mijn vermogen tot observeren en verwerken van de info.. ja.. het is een vrouw ik weet het zeker… Het is een vrouw met zuid Europees bloed, donker haar niet te groot .. ze moet Spaans zijn dat kan niet anders.. daar wonen alleen maar kleine donker harige vrouwen dat weet iedereen.. het accent dat ze heeft geeft niets weg en lijkt in het geheel niet op Manuel uit “Fawlty Towers” … Het is een leuke vrouw maar dat hadden jullie inmiddels begrepen ..

Na een aantal onderzoeken zoals een echo en scan is het duidelijk de hartklep is goed verkalkt en moet onder controle komen. We spreken af over 5 maanden terug te komen en te kijken wat de progressie is…. Ze heeft nergens last van en is niet vermoeid .. meestal de eerste tekenen dat er iets mis is met het hart…

We lopen vanaf de parkeerplaats naar de afdeling Cardiologie en wachten rustig op wat komen gaat. “Wat doen we hier eigenlijk?” vraagt mijn moeder en ik leg haar zo goed en zo kwaad uit wat we komen doen.. dat heb ik inmiddels in de vingers.. uitleggen.. ik doe dat dezer dagen een keer of 5 per dag aan haar. Uitleggen hoe de magnetron werkt of waar de lepels liggen.. zelfs hoe ze de telefoon moest gebruiken terwijl ze die in haar handen had met mij aan de andere kant… “Het gaat hard” zegt de Cardioloog “laten we bespreken wat de opties zijn” zegt ze… “In haar staat is een operatie niet echt een optie” vervolgd ze haar verhaal “maar eventueel zouden we kunnen overwegen het via de lies te doen..” ze praat nog even door en verteld ons in niet al te veel detail wat dat dan precies inhoud… Ik heb onthouden, varkens, lies, lange buis en nepklep… Deze ingreep is minder ingrijpend dan een open hart operatie maar staat relatief gezien nog in de kinderschoenen. We besluiten nog een periode van 5 maanden te wachten en ze zal contact opnemen met de Geriater om een en ander door te spreken.

“Ze zit op het kantelpunt nu” verteld de Cardioloog, “we moeten nu beslissen of we wat gaan doen…” het is 5 maanden later en mijn moeder en ik zijn er weer.. ze is echt veel slechter dan de laatste keer en dan met name geestelijk… “de vraag is” vervolgd de cardioloog…”wat we gaan doen.. we hebben het intern overlegd en zijn van mening dat het waarschijnlijk geen goed idee is haar te helpen. Ze is zo in de war en de vooronderzoeken die bepalen of ze geschikt is voor een dergelijke ingreep ..” varkens, lies, lange buis en nepklep … “… en die vooronderzoeken zijn niet allemaal even zwaar maar er zitten een aantal hele zware bij.. zeker als we de ader vanuit de lies moeten controleren of deze wel geschikt is…” … Ik heb wat moeite alles te verwerken.. ze heeft een probleem met haar hart maar door haar geestestoestand kan ze daar dus eigenlijk niet aan geholpen worden? .. met andere woorden.. sterf maar? … Ik weet het even niet en besluit het voor te leggen aan mijn broers..

De eerste reacties waren “natuurlijk.. doen!!!” “we kunnen haar toch niet laten doodgaan!!!” .. maar na lang praten en wikken en wegen komen ook wij tot de zelfde conclusie.. het is meer kwaad doen dan goed…..

Februari 2010, ik zit op kantoor bij het hoofd van het verpleeghuis, tegenover mij ook de maatschappelijk werkster van het huis… “Menno, we willen wat met je overleggen …” begint ze.. en nee ze tutoyeerde niet zo maar ik had toestemming gegeven .. zo ben ik .. “we willen graag met je overleggen wat we moeten doen als er gierende sirenes voor de deur komen en je moeder komen halen..” … even weet ik niet precies wat ze bedoelen ondanks dat ik de meeste omzichtige vragen altijd wel weet te raden… “hoe bedoel je?” vraag ik haar… “nou..” gaat ze verder..”als er iets met je moeder gebeurt waardoor we bijvoorbeeld moeten reanimeren of ze krijgt iets ernstigs waar directe hulp voor nodig is.. hoever gaan we om haar terug te halen….” …

….

….

Daar zit je dan… de jongste van het gezin, het minste tijd met haar gehad en dan de vraag.. laten we haar doodgaan of halen we haar terug met alle complicaties van dien. Ze vragen het niet zomaar.. ze hebben daar ervaring mee. Mensen met Alzheimer die al wat verder zijn die reageren niet zo goed op narcose en stilstaande harten.. nou ben ik van mening dat niemand echt heel goed kan reageren op stilstaande harten maar dat is schijnbaar geen argument in deze… “sja… jemig.. dat is me nogal een vraag” zeg ik tegen haar… De maatschappelijk werkster zat klaar me bij te staan met raad en daad in deze omdat het geen eenvoudige beslissingen zijn. Ik heb er even over nagedacht, ben bij mijn moeder gaan zitten en heb gekeken en waar mogelijk gepraat…. en na 15 minuten was de beslissing helder… Ik heb de papieren getekend en daarmee het doodsvonnis van mijn moeder.. die handtekening was zwaar maar voelde op een hele rare manier ook best als een verlichting.

Het is passieve euthanasie, .. actief kan niet meer… daarvoor zijn we te laat. Ik heb haar (in overleg uiteraard) het respect getoond dat ze graag gezien zou hebben… we laten haar gaan als het zover is…

Ik hoop dat als mijn kinderen dit later ooit lezen ze exact hetzelfde doen!

klik voor vorige hoofdstuk

Ik had alles gepland alles bedacht.. ik ging het huis opruimen! .. Zelfverzekerder dan ooit op weg naar mijn ouderlijk huis. De lampen branden en de kachel staat inmiddels op een behaaglijke temperatuur. De televisie aan en de koffie pruttelt… Verhuisdozen in de gang, stickers en pakpapier staat klaar… Omdat ik onverwacht vroeg in het huis was had ik nog niet gegeten… de Chinees dan maar… snel klaar en nooit echt duur… Nasi Speciaal.. nummer 32 als je het weten wil…”Sambal en spiegei” bij…

Ik zit op de bank met bord op schoot… eerst even afgewassen want mijn moeder was er niet helemaal meer bij de laatste tijd… Het is lekker maar zoals altijd veel te veel (ik weet wat we eten morgen!) … en dan opeens.. vanuit het niets komt het op.. ik loop naar de gang en zie daar in gedachten mijn moeder liggen…

Het is januari 2010… mijn moeder kan eigenlijk niet meer thuiswonen en heeft dagelijks hulp. Hulp bij het opstaan en douchen, hulp in de huishouding en hulp bij het naar bed gaan. Het gebeurde maar al te vaak dat de vriendelijke (inmiddels tot het bot uitgezogen) thuishulp ‘s avonds kwam en mijn moeder klaarmaakt voor bed in de ijdele hoop dat ze dan lekker ging slapen.. Mijn oude buren (en de buren van mijn moeder… even uitleggen voor hen die me af en toe kwijtraken!) vertelden mij een ander verhaal.

Als de thuishulp alle lichten had uitgedaan en het huis verliet duurde het vaak slechts 10 minuten.. dan begon ze te spoken.. Ze stapte uit bed en begon zich aan te kleden. Dat was nooit helemaal of totaal niet geschikt.. Dan ging ze door het huis en als een soort van ruilrat aan de gang.. “dit moet hier en dat moet daar.. waar is pa eigenlijk?” … van boven naar beneden.. geen rust in haar kont… alles verplaatsen en complete chaos. ” ‘s avonds en ‘s nachts huilt ze vaak” verteld mijn oude buurvrouw… ze gaat verder en verteld dat ze wanhopig door het huis loopt en mompelt tijdens het huilen.. “ik ben helemaal alleen.. ” … “ik weet het niet meer…” “ik geloof dat ik gek wor..” zijn zinnen die elke dag weer terugkomen…

Januari 2010… de telefoon gaat op een tijdstip dat je dat niet verwacht… het is de thuishulp.. “je moeder is van de trap gevallen!” verteld ze met een klein beetje paniek in haar stem… “ik heb de ambulance gebeld maar kun je komen?” vraagt ze omdat ook zei niet weet wat ze met de situatie moet… Mensen die mij een beetje kennen weten dat ik ‘s ochtends nou niet de meest snelle ben.. sterker nog ik denk dat een gemiddelde oost Europese Shanti slak mij 3 x inhaalt met 2 vingers in de neus… wat mij trouwens doet afvragen of een slak een neus heeft.. maar dat terzijde… maar die ochtend was ik binnen 5 minuten klaar en op weg naar het huis van mijn moeder. Gelukkig woont ze niet ver en ben ik er in een paar minuten.. Kan niet garanderen dat ik die ochtend net zo’n heer in het verkeer was als altijd maar dat is dan even niet anders…

Ik doe de deur open en zie mijn moeder liggen.. half tegen de trap met een kleed over haar heen. De thuishulp is zichtbaar blij dat ik er ben en verteld haar verhaal.. “ik kwam binnen en toen lag ze er al” verteld ze.. “ik heb geen idee hoelang ze er al lag maar ze voelde heel erg koud aan..” Ik kijk naar mijn moeder en zie een oude vrouw.. gelukkig geen paniek maar een raar soort van gelatenheid.. en (uiteraard) blij om mij te zien.. (wie niet… 😉 )..

Ik ga naast haar zitten en probeer uit te vinden wat er gebeurt is.. Ze heeft ogenschijnlijk geen pijn maar het baart me grote zorgen. … Met sirenes horen we de Ambulance aankomen.. stiekem ben ik trots dat niet alleen ik maar inmiddels ook mijn vriend de Shanti slak (oost Europees) sneller waren dan de Ambulance maar ben heel erg blij dat ze er zijn. Ik leg de Ambulance broeders uit wat de situatie is en ze gaan aan de gang. Met veel tact en een zeer respectabele voorzichtigheid gaan ze te werk. Mijn moeder vind het op een vreemde manier wel geinig en grapt was links en rechts.. “ha 2 heren speciaal voor mij?” zegt ze.. “ja mevrouw, u was zo gezellig vertelde u zoon dat moesten we zelf meemaken” grapt er 1 terug. Er is gelukkig niets gebroken en op een paar blauwe plekken na ziet het er goed uit.. Ze helpen haar overeind en zetten haar in een stoel.

De ambulance verdwijnt en ik blijf alleen met mijn moeder… ik weet wat me te doen staat en het gaat door merg en been…. “ma” zeg ik.. “dit kan echt niet meer… we moeten iets doen…” ze knikt maar zonder overtuiging…. Even zitten we roerloos tegenover elkaar.. alsof ze weet wat ik moet doen….

“Als het niet meer gaat met je moeder dan regelen we een crisis plek…” had de mevrouw gezegd bij het verpleeghuis waar ik was geweest. Het leek me best aardig daar.. een winkeltje, veel ruimte en open afdelingen.. de mensen liepen gewoon rond en waren niet veroordeeld tot een kamertje ergens weggestopt op een afdeling.. “dat komt goed …” zei ik met in gedachten nog steeds de overtuiging dat dit nog lang zou duren.. “Dat regelen we wel ik loop wel wat harder” dacht ik … “thuis zit ze het best.. ” dacht ik…

Nadat we even niets hadden gezegd en de koffie op was pak ik de telefoon en bel het verpleeghuis… Ik leg de situatie uit en ze beloofd me terug te bellen. Het is inmiddels rond 11 uur in de ochtend. Dankzij een te gekke compagnon en zeer fijne collega’s kan ik mijn dag anders indelen. Ik had een training die dag maar leg het uit aan de klant en die vind ook dat het overmacht is… De telefoon gaat en het verpleeghuis belt terug… “Je moeder kan komen” zegt de dame aan de andere kant… Ik heb even nodig om die informatie te processen.. “nu komen?” denk ik hardop… “nu???” … sjezus het moment is daar… het (te) lang uitgestelde moment is daar… ik wist dat het ging komen maar zo snel???….

Mijn moeder blijft beneden en ik raap wat kleren bij elkaar en een tas… Een vest want het is koud… een blouse.. nachtspullen… sokken.. bh’s .. het duizelt me.. en ik pak maar wat in de rondte…. Met tassen kom ik beneden en we drinken één laatste bak koffie.. het zou de laatste zijn in dit huis voor haar…

We rijden naar het verpleeghuis en mijn moeder geniet van het ritje.. autorijden vind ze leuk… “wat gezellig jongen ..”zegt ze onderweg en neuriet wat mee met de radio… “leuk dat we een stukje rijden..” ik weet wel beter.. we rijden naar de plek waar ze haar laatste verwarde dagen gaat slijten en meter voor meter breekt mijn hart…

“En hier kunt u slapen” verteld de dame.. Ze heeft kennis gemaakt met de mensen in het huis en schampert af en toe zachtjes tegen me.. “die zijn ook gek!” … Ze zag er prima uit, bril, haarstukje en puike kleding.. Inmiddels wel wat mager geworden door het slechte en onregelmatige eten .. wit vooral.. zo wit dat Omo zonder twijfel jaloers zou zijn op een dergelijk wasresultaat…

Het is 4 uur in de middag en de dag eist langzaam zijn tol aan mijn kant.. ik moet haar alleen laten… “ik moet gaan Ma ” zeg ik tegen haar en ze maakt aanstalten om op te staan.. “nee blijf maar zitten ik kom er wel uit” zeg ik haar.. “wanneer ga ik dan naar huis?”vraagt ze.. “je zal hier een tijdje zitten totdat alles weer goed is ” lieg ik tegen haar…. en dat is geen fijn gevoel… liegen… “al is de leugen nog zo snel.. de waarheid achterhaald hem wel” zei ze altijd vroeger…

Ik ben weggegaan en heb buiten gehuild.. de dag kwam als een waterval naar buiten… een onstuitbare golf van emotie en schuld kwamen in dikke tranen over mijn wangen wandelen… Ik ben ‘s avonds terug gegaan en heb haar in bed gestopt.. lekker ingestopt en bij haar gezeten tot ze sliep…

De chinees is inmiddels koud en 9 sigaretten verder kijk ik door de kamer…. ik zit in het huis van mijn moeder.. alsof ze elk moment kan terugkomen.. Televisie aan, kachel aan .. eten op tafel… en links van me staat een stoel… op die stoel een kleed… het kleed dat er nog lag van de dag dat ze het huis verliet…  en alles wat ik nog kan is mijn verhaal opschrijven.. de dozen blijven ook vanavond leeg… morgen proberen we het nog een keer…

....

klik hier voor vorige hoofdstuk

Het is zover, mijn moeder verzorgt zich zelf niet meer. Wij halen haar een aantal keer in de week op voor het eten en mijn broer doet andere dagen. Ik belde haar elke ochtend even voordat ik naar klant of kantoor ging. Even een keutel gesprek (iets waar ik en inmiddels mijn dochter ook ware grootmeesters in zijn geworden!) en voor mij de rust dat ze weer de nacht was doorgekomen. Maar het is anders deze week ergens in 2008.. ze neemt de telefoon niet meer op… Nu had ze al de gewoonte zelf “technisch” bezig te gaan en de ene steker voor de andere te verwisselen wat natuurlijk resulteerde in chaos alom.. Door middel van gaffertape (jaja ik heb ooit gezegd dat dit je leven kan redden!!) heb ik de meest belangrijke stekers vastgeplakt .. waaronder die van de telefoon. Het is een draadloze en het nadeel van de draadloze is dat deze zo nu en dan eens opgeladen moeten worden.. Ja ik vind het ook belachelijk en heb daar inmiddels een verzoek tot kamervragen voor ingediend maar tot die tijd..

Ik rij toch wel ongerust nog maar even naar haar huis, ik heb de sleutel maar uit respect voor haar stulpje bel ik altijd eerst aan. Veel gerommel en je ziet door het matte glas van de deur dat ze eigenlijk niet weet wat te doen. Ze heeft iets in haar handen dat in haar beleving lijkt op een sleutel maar het is een vork… Ze roept “ik weet niet wat er met het slot is maar ik krijg het niet open..” Ik pak de sleutel en draai het slot zelf maar open..

Binnen gekomen blijkt er niets aan de hand te zijn, de telefoon staat waar hij moet en de lader doet zijn werk.. de steker zit er in en er is geen reden waarom ze niet op zou nemen. “ik heb je gebeld ma” zeg ik .. en hoop dat ze zegt dat ze op depot zat of zo.. “is dat zo jongen?” zegt ze.. Voor de zekerheid pak ik mijn mobiel en redial het nummer. …. De telefoon gaat over maar geen reactie van mijn moeder… niets… Ik hang maar weer op en weet dat we weer een stapje verder zijn…

Het gas is afgesloten thuis want ik weet niet wat ze af en toe doet in huis.. De chaos in haar hoofd begint langzaam maar zeker het huis in zijn greep te krijgen. Salami in de kast, melk bij de schoonmaakmiddelen en 3 bakjes met inhoud als haarspelden en papiertjes staan in de koelkast… want.. dat soort dingen moet je natuurlijk koel bewaren.. er is niets zo erg als een warme haarspeld…. …. ….

Het CIZ blijkt de instelling te zijn die we moeten hebben. Zij bepalen de hoogte van de indicatie die iemand krijgt… Hoe hoger de indicatie hoe meer recht op hulp. Een vreselijk aardige mevrouw komt op bezoek en we praten wat.. Het is snel duidelijk.. ze heeft hulp nodig.. We starten met indicatie voor haar die eten en huishoudelijke hulp mogelijk maakt.. Niet dat ze zo vies is maar ik vind het geruststellend dat er meerdere keren per week controle is op een ander niveau… Iemand die gewoon even binnen is… Het eten, de meeste dagen eet ze bij ons maar met de zwangerschap van Bri weten we dat het niet heel lang zo intensief kan blijven.. “tafeltje dekje” zegt de mevrouw van het CIZ.. Op zich een prachtig initiatief ware het niet dat dit per week aangeleverd wordt en koud is.. Ze moet het zelf opwarmen en … dat gaat niet meer… We komen tot de nare conclusie dat er eigenlijk geen oplossing is voor dergelijke situaties en berusten in dat lot.. We halen er welop of we maken eten voor haar thuis.. het is niet anders….

De huishoudelijke hulp bevalt redelijk, er zitten een paar geweldige mensen tussen maar helaas ook daar kaf.. Ik maak me wel eens zorgen over wat er dan gebeurt in huis.. komen ze wel.. nemen ze niets mee.. er is niets zo makkelijk als een demente vrouw…

De telefoon gaat over en ik wacht… ‘Goedemiddag met….” zegt een vriendelijke stem aan de andere kant… “goedemiddag, u spreekt met Menno..” begin ik mijn gesprek…”Ik bel u over een pakketje dat u gestuurd heeft aan mijn moeder. Ze heeft er inmiddels al 12 en ik zie dat u vrolijk geld aan het afschrijven bent van de rekening van mijn moeder..” We hadden vlak na het overlijden van mijn vader er voor gezorgd dat ik voor de rekening van haar gemachtigd was.. in geval van nood.. dus ik kon dat mooi bijhouden.. “ja zegt de vrouw.. en wat kan ik voor u betekenen?” … ik vertel haar op vriendelijke toon het verhaal van mijn moeder en de staat waarin ze verkeerd…”tja…” zegt de mevrouw.. “ik heb hier een voice log die …” ik onderbreek haar best wel ruw en vertel haar nogmaals de geestelijke staat van mijn moeder.. “waarschijnlijk zegt ze ja als u haar vraagt of ze de paashaas met kerst heeft gezien” snib ik haar een beetje toe… “ik ben bang dat ik er niet veel aan kan doen..” zegt de inmiddels iets minder vriendelijke mevrouw… Ik vertel haar dat ze een transactie is aangegaan met een geestelijk niet in orde persoon en dat ze 2 keuzes heeft.. (dat heb ik geleerd door de jaren.. in stress nooit meer dan  keuzes geven.. 2 is zat.. ja of nee.. geen misschien toevoegen of welke vorm van ontwijk momenten dan ook.. stoer zijn en .. 2 keuzes…) … “of u werkt met mij mee en we sluiten dit abonnement af en we zijn er klaar mee of ik speel het door naar de mensen die dar meer verstand van hebben dan ik.. juridisch…  u mag het zeggen…” .. het is even stil aan de andere kant “ik ga even overleggen met mijn manager” zegt de dame…  Op de onvriendelijke tonen van “für elise” likt het net alsof mijn strijdlustige kant nog meer gevoed aan het worden is.. alsof Beethoven me rechtstreeks aan het opjutten is…

“ik heb gesproken met mijn manager… ” is het antwoord in ene.. “en eigenlijk weten we niet wat we er mee aan moeten..” zegt ze .. ik detecteer twijfel in haar stem en weet dat dit het moment is dat ik het voordeel naar mijn kant moet trekken.. “dan zou ik graag nu de manager spreken” zeg ik haar op serieuze toon.. nee ik vraag het niet ik zeg het haar. … “eeuuhh… ” is alles wat ik hoor.. en .. “moment” .. weer blijft het stil en 1 minuut later verteld de vrouw mij dat ze het abonnement stop zetten en maakt excuses voor de situatie… Er zouden nog vele telefoontjes volgen naar leuke en veel minder leuke bedrijven.. Ze heeft een aanzienlijke voorraad met vitamine preparaten, kaarten van alle instanties, lid van 189 goede doelen, 4 energie leveranciers en 3 maal een telecom provider…

Mijn moeder zegt ja tegen alles.. en dus maak ik me zorgen over al dat ‘vreemde” volk in haar huis… Het is er ook niet schoner op eigenlijk… Ik heb inmiddels een “sleutelkastje” aan de muur gemaakt omdat ze eigenlijk altijd haar sleutels kwijt is tegenwoordig en de hulp er niet meer in kan…

Het belangrijkste blijft een zorg.. het eten en drinken op de dag…

klik voor vorige hoofdstuk

Ik loop in een lange gang, de muren zijn tot mijn schouderhoogte afgewerkt met een gladde groene laag, daarboven gewoon gewit. Ik ben op de flat, de plek waar ik geboren ben en tot mijn 9e gewoond heb. Mijn vader en moeder gaan vanavond weg en opa en oma passen op… Ik ben lastig.. ik wil niet dat ze weggaan en dram door… De deur gaat dicht en mijn opa komt op me af. Het is in mijn ogen dan een boom van een vent, handen als een graafmachine en een neus die voor mijn gevoel noooooooit door een deur kan als hij opzij kijkt.

Hij pakt me op en ik herinner me dat de kracht waarmee dit gebeurt veel groter is dan ik dacht. Door de gang links mijn kamer in en boos “gooit” (neeheee geen mishandeling..) me op mijn bed… Ik ben dat nooit vergeten het maakte een enorme indruk. Mijn oma was heel erg geschrokken want dat deed de man nooit! Het was een lieve man, de vader van mijn moeder, en er zat geen kwaad bij…

Later vertelde mijn moeder mij de verhalen, mijn opa had Aderverkalking.. een soort van dementie die letterlijk de aderen laat verkalken en in het geval van mijn opa in zijn hersenen voornamelijk. Ze vertelde me de verhalen over zijn handelen, hoe iemand kon veranderen van een lieve man naar een niet in te schatten persoonlijkheid. Het heeft mijn moeder en Oma veel zorgen gegeven die tijd.. Soms wilde hij door de televisie naar buien stappen of op een nacht greep hij mijn oma bij de keel en riep heel hard “bep bep ..” zo heette mijn oma “ik heb een inbreker te pakken.. kom helpen!!! ” terwijl mijn oma naar adem snakte… Mijn moeder was er altijd heel helder in en zei wat de meeste zeggen “als ik zo wordt.. geef me dan maar een spuitje…”

Mijn opa is niet heel lang na zijn opname gestorven aanzijn ziekte en mijn oma bleef alleen achter.. Zij is uiteindelijk vele jaren later langzaam gestorven aan 12 of 13 hersenbloedingen afgemaakt met een toefje kanker… (sja.. het kan verkeren ..) .. ik was er bij .. samen met mijn moeder…

De telefoon gaat.. “Menno?” zegt de stem van mijn moeder aan de andere kant…”ik krijg de deur niet meer open… ik kan er niet meer uit..” er klinkt iets wanhopig in haar stem. “Ik maak even wat af en kom naar je toe ma” stel ik haar gerust.. “graag !” zegt ze “want ik weet me geen raad..” .. Het is één van de vele ritjes die ik de afgelopen jaren heb gemaakt in de week. Ze is ziek en dat wist ze, ze gaat langzaam achteruit en haar huis begint langzaam de trekken van een gemiddelde puber kamer te krijgen die een week niet is opgeruimd. Overal ligt wat, de tandenborstel in het bakje met de lepels, de suiker in de koelkast en de koffiemelk tussen de boeken..  Overal liggen papiertjes en post verdwijnt als publiek bij een optreden van Jacques Herp (geen specifieke keuze .. had ook Jannes of Jan of Simon kunnen zijn..)

Ik kom zonder moeite binnen en eigenlijk is er niets aan de hand… Ze kijkt me een beetje verbaasd aan en zegt “goh wat kom jij nou doen?’ … helemaal vergeten dat ze een uur daarvoor in de stress had gebeld… “je kreeg de deur niet open zei je”probeer ik nog maar krijg een blik van onbegrip.. “jij denkt zeker ook dat je ouwe moedertje gek is geworden he?” … Mijn relatie met mijn moeder is er altijd een van eerlijkheid en plezier geweest dus “geworden? “‘ is een beetje mijn standaard antwoord en we lachen lekker …

“wil je koffie?’vraagt ze terwijl ik bij haar op de bank zit.. “lekker ma” zeg ik.. en bied aan het zelf maar te zetten. In de keuken staat een groot koffiezetapparaat en een kleintje waar je 2 kopjes onder kan zetten. Een voorloper van de Senseo zeg maar. Er klopt iets niet.. het ruikt raar… Ik onderzoek de keuken maar kan het niet ontdekken… Dan wil ik water in het apparaat doen en zie waar het vandaan komt. Ze heeft melk in het apparaat gegooid en de machine aangezet… ik denk dat ze warme melk wilde of er van overtuigd was dat het water was wat ze er in deed. De melk was half blijven zitten en zonder koeling gaat dat best rieken na een dagje of wat… Ik laat het haar zien maar ze heeft geen idee… “dat zullen die kinderen wel hebben gedaan..” zegt ze.. doelende op haar ooit gezellig volle huis met bezetting van 5.

“hoe laat komt pa eigenlijk thuis?” vraagt ze me.. en ik vertel haar dat Pa al 13 jaar niet meer in leven is en dat als hij nu thuis zo komen de lucht vele malen erger zou zijn dan die van de melk…  … … het komt niet aan bij haar… “dood???” zegt ze terwijl ze haar hoofd een beetje scheef houd en me vragend aankijkt.. “ja dood ma… hij is overleden aan een hartstilstand… weet je nog?”… ze is even stil en zegt “je bent gek…..” … normaal zou ik direct gezegd hebben “welkom bij de club” maar ik weet me in te houden.. Ze heeft moeite met het verwerken van de informatie die ik haar geef… “wil je koffie? ” vraagt ze even daarna.. alsof er niets gebeurt is..

“als ik zo wordt.. geef me dan maar een spuitje…” had ze ooit gezegd… en een grote spijt op dit moment is dat we niet adequaat gereageerd hebben toen alles mis ging.. We hebben het er nooit over gehad. We hebben nooit goed nagedacht over wat komen zou.. niets vastgelegd en niets geregeld. Mijn aandacht ging bijna alleen maar uit naar haar welzijn op dat moment en later was nooit een gesprek… Nu zit ze n het verpleeghuis, ze lijkt op haar moeder en heeft een oud en gerimpeld gezicht… Ze wisselt van huilen naar lachen in 2 woorden en ademt .. maar leeft niet… Iemand zei laatst tegen me.. “als ze nu binnen zou lopen en naar haarzelf zou kijken… wat zou ze zeggen…” ik weet het antwoord wel…

“geef mij maar een spuitje…”

klik voor vorige hoofdstuk

Het is avond, ik ben met Bri en mijn moeder naar mijn broer gereden.. Voor mijn moeder een leuk uitje en de koffie staat op tafel. We keutelen wat over van alles en niets en de verhalen voor in het haardvuur worden weer naar boven gehaald.. Mijn moeder lacht vrolijk mee.. De reden dat we daar zijn is alles behalve vrolijk… Dr Schuur heeft gebeld vandaag met de uitslag…

2 weken eerder ben ik met mijn moeder een dagje “ziekenhuizen”.. bij het eerste onderzoek had de Geriater namelijk een ruis gehoord bij haar hart. Ze krijgt een fors aantal onderzoeken die dag en ze wilde het niet alleen doorstaan… We melden ons op de dag opname van het ziekenhuis.. afdeling Geriatrie.. het viel mijn moeder denk ik niet op maar de mensen die daar rond liepen of lagen.. dat waren de mensen zonder namen die voorland waren van wat mijn moeder wellicht ook ging meemaken… Er liep een oudere dame… ze boog en kwam omhoog en slaakte een kreet.. ze boog en kwam voorover en slaakte een kreet… ze boog…. En er was een man, wanhopig keek hij me aan vanuit zijn rolstoel… zijn ogen spraken boekdelen.. “help me.. help me uit deze hel…”

Mijn moeder krijgt een speciale omslag die het onderzoeken makkelijker maakt… ze heeft het koud.. dat heeft ze vaker de laatste tijd. Ze bibbert een beetje en de koude steriele omgeving doet er geen goed aan. Het eerste onderzoek komt er aan. Een CT scan van het hoofd… Op een bed wordt ze naar de onderzoeksruimte ergens in het ziekenhuis gereden en lacht onderweg.. ze grapt tegen de verplegers “zeg jongens.. kunnen jullie dit bij mij thuis ook niet komen doen?” De verplegers lachen en willen tegen de juiste beloning dat best doen..

De scan gaat goed en we worden weer terug gebracht naar de dagbehandeling, ik probeer onderweg ook nog een lift te krijgen maar om de een of andere reden trappen de heren hier niet in.. “lopen kreng” is het credo en ik berust in mijn lot… Volgende onderzoeken verlopen voorspoedig en zowel haar hersenen als haar hart worden uitvoerig onderzocht. We zijn blij als het laatste onderzoek rond 4 uur is geweest en maken ons uit de voeten…

We lachen nog steeds en halen oude herinneringen op, ma zit er een beetje verlaten bij.. ze lacht maar dat lijkt soms meer als iemand die in stilte een windje probeert te laten en daar voorzichtig wat kracht bij nodig heeft… Ik ben inmiddels druk bezig al mijn krachten te verzamelen.. de Geriater had gebeld en vertelde de uitslag… zoals verwacht heeft mijn moeder Alzheimer… aan mij de eer dat aan haar te vertellen en ik krijg het mijn strot niet uit…

“Nog maar een bakkie? “zegt mijn schoonzus.. en ik weet dat het moment er is… “Ma..” zeg ik met niet al te veel overtuiging in mijn stem,  “we zijn hier niet zomaar. We moeten je wat vertellen”.. “weet je de onderzoeken nog van een tijdje geleden?” ..”en het bezoek aan de Geriater?” ma kijkt een beetje scheef naar me en knikt bevestigend.. “nou we hebben de uitslag ma.. en het is geen goed nieuws…” Mijn moeder kijkt een beetje bezorgd maar zoals ze is schampert ze “nou ja.. ik zal wel gek verklaard worden he? ” … ik kan niet anders dan te vertellen dat de Geriater inderdaad heeft bevestigd dat ze Alzheimer heeft….

….. ze zegt weinig maar alles aan haar houding geeft aan dat ze niet gelooft dat dit zo is.. “ze zijn gek!” zie ik haar denken…

We zitten even zo en langzaam begint het door te dringen… en ze begint te huilen. Dat moment.. dat specifieke moment is er één die ik niet snel vergeet. We pakken haar even lekker beet en proberen haar te troosten… ik heb het inmiddels ook te kwaad en ben triest met haar mee….

Het zou de eerste van vele keren zijn dat ik haar voor het eerst moet vertellen dat ze Alzheimer heeft..

het zal de eerste van vele keren zijn dat ze begint te huilen als ik haar lot vertel…

het is de eerste keer van talloze keren dat ze het nog beseft…

Inmiddels is de laatste keer dat ik het haar vertelde en zij begreep wat ik zei al weer ver achter ons…